Zindelijkheid en autisme – Wij zijn een klein gezin van drie en wonen in België. Mama Samantha met autisme, papa Dennis en dochtertje Mellanie met autisme. Wij delen graag ons verhaal.
Een kort stukje vanaf het begin:
Het eerste jaar tot 1,5 jaar was Mellanie een huilbaby, van 8 uur ‘s avonds tot 2 à 3 uur ‘s nachts. Huilen, overstrekken… Dat was bijna elke dag het vaste ritueel. Het enige wat we dan konden doen was telkens hetzelfde rijtje afgaan: Is het eten? Is het slapen? Is het de luier? Is ze moe? De enige optie om haar te laten slapen was bij mama in de draagdoek.
Ik werk in twee ploegen, ochtenddienst van half 7 tot 15 uur en avonddienst van 15 tot 23:45 uur. Samantha is voorlopig huisvrouw, wegens haar eigen autisme. Anderzijds hebben we ervoor gekozen om Mellanie volledig te kunnen ondersteunen. Vaak genoeg kwam ik thuis na de avonddienst en zag Samantha half slapend maar toch nog wandelend met de draagdoek in de woonkamer. Daarna deden we samen heel voorzichtig de draagdoek af om Mellanie eindelijk in bed te kunnen leggen.
Hier ga ik niet te veel in detail, maar we hadden misschien wel sneller geholpen kunnen worden. In plaats van alleen maar weer naar de deur gewezen te worden met “het komt wel goed, geef het tijd, baby’s huilen nu eenmaal…”. Hier wil ik zeker nog respect uiten naar mijn vrouw Samantha, die zich elke avond heel sterk heeft gehouden.
Vanaf 1,5 jaar
Toen Mellanie 1,5 jaar was, was er wat verbetering in de nachten. Haar ontwikkeling en groeicurve gingen in haar lijn mee. Het consultatiebureau zag geen ongerustheid. Wij zagen dat Mellanie anders ontwikkelde. Mellanie is een angstig maar ook zeker een gelukkig kind. Bang om zich pijn te doen, bang voor iets wat lawaai maakt, bang voor bewegend speelgoed.
Maar dan komt het: iedereen ontwikkelt anders. Dit klopt natuurlijk ook en met Mellanie komt het goed (voor ons dan). Aangezien ze ook geen stukken in haar eten wil en ze nog niet kan kauwen, kwamen we na de zoveelste keer bij een andere kinderarts terecht en zij zag gelijkenissen met autisme. Aangezien mama Samantha ook autisme heeft, wilde de dokter ons aanmelden bij het Centrum Ontwikkelingsstoornissen in Leuven. Natuurlijk was er een wachttijd, maar goed.
Starten met Zindelijkheid
Uiteindelijk kwamen we dichter bij de leeftijd dat ze zindelijk zou kunnen worden, 2 jaar. Dus wij op zoek naar een beloningssysteem. Via Google kwamen we uit bij de Zindelijkheidsbox. De kaarten en stickers zijn handig en natuurlijk ook de uitleg die je erbij krijgt over hoe je je kind kunt helpen.
We hadden een potje gekregen met sensoren die een melodie maakt en “hoera” roept als je erin plast (natuurlijk hadden we toen nog niet door dat Mellanie op veel angstig reageert). We begonnen met de training en Mellanie liet een druppeltje of twee vallen in het potje. Ze schrok zo hard van het beloningsgeluid dat dit potje geen optie meer was.
Uiteindelijk staakten we de training vanwege het potje. We kochten een nieuw potje dat op een wc lijkt. Natuurlijk maakte het doorspoelgeluid als je op de knop drukte, en hoppa, Mellanie zat weer in mama’s nek. Uiteindelijk lieten we haar heel langzaam wennen aan het potje. Honderden keren namen we haar mee naar het wc als mama of ik pipi moesten doen. Het maakte niets uit. De bewering dat zien = doen ging niet op met Mellanie (hetzelfde met eten, hoe vaak we met onze mond open aten, het maakte niet uit, ze ging niet kauwen).
Tegen 2,5 jaar mogen ze hier naar het instapklasje. Met de school besproken dat de aanmelding bij COS in Leuven al was gebeurd en dat ze nog niet zindelijk was. Ze mocht gelukkig wel starten en de school zei nog: over een maandje is ze wel zindelijk, soms gaat het heel snel als ze hier andere kindjes ziet. Behalve voor Mellanie.
Op deze leeftijd trokken we haar thuis een onderbroekje aan. Mellanie is al geen grote drinker, dus dit bleef droog tot ze ging slapen. Maar als we haar pampertje aandeden om naar bed te gaan, zat het binnen 5 minuten zo vol dat het vervangen moest worden. Hierdoor merkten we dat ze controle over haar blaas had.
Uiteindelijk, toen ze 2,8 jaar oud was, konden we bij Leuven terecht. Hier hebben ze testen gedaan en uiteindelijk kwam autisme eruit. Eigenlijk was Mellanie jonger dan 2 op verschillende vlakken (natuurlijk waren er wel dingen waar Mellanie goed in was, maar op een andere manier). Dankzij die diagnose gingen er deuren open en kregen wij allerhande informatie.
Zindelijkheid en autisme
Alsook over het zindelijk worden met autisme. Dit hebben we ook besproken met de artsen in Leuven. De controle over de blaas was er, alleen vaak is het met autisme zo dat het pampertje een vertrouwde veilige situatie is voor Mellanie. Wat we zouden kunnen proberen is ervoor zorgen dat ze het potje ook als veilig aanvoelt. Maar hoe dan? Dat was de vraag.
Natuurlijk kan elk kind met autisme anders reageren. Bij Mellanie hebben we gemerkt dat als we haar erdoorheen kunnen halen en ze merkt dat het niet allemaal zo eng of erg is, ze het dus wel accepteert en leuk vindt.
Nu kwamen we dus op het punt: zomervakantie, we hoeven niet te letten op de nacht, omdat het geen school is. Dus zonder onderbroekje en broekje lieten we Mellanie in huis rondlopen. Als we zeiden “pipi op het potje”, liep ze naar het potje en ging zitten. Dus ze linkte wel pipi met het potje. De eerste dag ging voorbij en tegen 22 uur hadden we nog geen pipi of poep gedaan. Ze stond te trappelen en begon te miepen, nog niet huilen.
Samantha ging bij haar zitten op de grote wc. Samantha vertelde Mellanie dat het heel normaal is en dat pipi uit het lichaam moet, dat het niet eng is. Samantha hield ook Mellanie’s hand vast, wat voor Mellanie extra vertrouwen gaf. Uiteindelijk, na wat uitleg en wat YouTube-filmpjes samen te kijken, kwam het er eindelijk uit (YouTube-filmpjes hadden we al vaak geprobeerd, maar nog niet als we gewoon doorgingen zonder pampertje).
Vanaf toen ging het heel snel
Een groot plasje, super beloond met een sticker en de pipi-dans gedaan. Vanaf dat moment ging het eigenlijk helemaal goed, alsof er een schakelaar omgezet was. De volgende dag lieten we haar nog altijd zonder iets aan rondlopen. Mellanie ging zelf naar het potje lopen en riep dan “kijk, kijk, pipi”. We hebben Mellanie meerdere keren bij ons op het wc gehad, dus we zeiden ja en ook “stinki moet op het potje”. Als je stinki doet, krijg je twee stickers. Ook daar kwam de stinki.
Een paar dagen later zijn we begonnen met een onderbroekje aan te doen. Wanneer dit goed ging zonder ongelukjes, kwam het broekje erbij. Nu wordt ze in de nacht ook wakker en geeft het zelf nog niet aan, maar als wij vragen “Mellanie, pipi potje?” en ze klimt uit bed, dan weten we dat ze moet gaan. We hebben momenteel een reispotje van My Carry Potty, zodat we weg kunnen en iets bij hebben wat Mellanie vertrouwt als ze toch op de wc moet gaan.
Dit allemaal in 1,5 weekje.
Mellanie gaf niet aan dat ze iets in de pamper had gedaan. Ze vond het zelfs leuk om weg te rennen als we toch merkten dat het pampertje vol zat. De enige twee signalen die wij hadden waren:
- Ze begrijpt dat pipi op het potje moest dankzij de eerdere zindelijkheidstraining.
- Ze had controle over haar blaas, omdat ze angst had om pipi te doen. Dus zindelijkheidsmoeilijkheden met autisme kunnen ook iets anders betekenen dan niet begrijpen wat er moet gebeuren.
Ieder kind met autisme heeft vaak een andere weg om af te leggen. Maar toch hoop ik dat degenen die dit lezen hier een beetje hulp aan ons verhaal hebben.
De volgende uitdaging: Mellanie vertrouwen laten krijgen in de grote wc met een brilverkleiner.
Met vriendelijke groet,
Dennis, Samantha en Mellanie
Wil je meer tips over zindelijkheid ontvangen? Kijk dan ook eens op onze Zindelijkheidsbox Instagram of Facebook pagina. Heb je nog een andere vraag? Dan mag je ons ook een DM of e-mail sturen.
